Momenteel is de wereld in de ban van COVID-19! Het Corona virus dat zich vanuit China snel verspreid heeft over de wereld en op dit moment het dagelijks (bedrijfs-)leven in haar greep heeft.
Als paardenkliniek krijgen wij veel vragen over de besmettelijkheid van het COVID19 virus voor paarden.
Antwoord: die is er niet!
Toch kan er juist NU wel verwarring ontstaan, omdat het paard een ‘eigen’ Corona virus kent. Het Paarden Corona virus is diersoortspecifiek en komt dus alleen bij het paard voor en kan geen andere dieren of mensen besmetten.
Ziektenaam:
Equine Coronavirus, ECoV– Paarden Corona Virus
Ziektetype:
Viraal (RNA-virus)
Overdracht:
ECoV wordt verspreid wanneer uitwerpselen van een besmet paard worden opgenomen door een ander paard (fecale-orale overdracht). Het virus kan ook worden overgedragen wanneer paarden oraal contact maken met oppervlakken
of objecten die besmet zijn met geïnfecteerde ontlasting. Stallen/boxen, mestvorken, mestverspreiders (kruiwagens), thermometers, handen en kleding (w.o. schoenen) zijn veel voorkomende objecten of materialen, via welke infecties indirect kunnen worden overgedragen op andere paarden. ECoV infecties worden meestal gediagnosticeerd in de wintermaanden.
Frequentie van voorkomen:
Laag. ECoV infecties komen niet veel voor, maar krijgen de laatste jaren wel meer aandacht, omdat een aantal symptomen (zie onder) niet verklaard konden worden door andere oorzaken. Tegelijkertijd zijn er testen (mest en bloed) ontwikkeld, die uitscheiding en besmetting nu beter kunnen aantonen.
Incubatieperiode:
2-4 dagen
Drager status:
Drager status is momenteel onbekend maar subklinische paarden (paarden zonder klinische symptomen) blijken het virus te kunnen uitscheiden in hun ontlasting.
Uitscheidingsperiode:
De uitscheidingsperiode voor de meeste paarden is onbekend (nog in onderzoek), maar gebaseerd op bestaande rapporten, bleek het virus aanwezig te zijn in monsters 5-21 dagen na infectie. Paarden zonder klinische symptomen kunnen het virus ook uitscheiden (symptoomloze uitscheiders). Het is onbekend hoe snel besmette paarden besmettelijk worden, maar de ontlasting van besmette paarden vormt een risico voor andere paarden.
Ernst van verschijnselen:
Paard zijn over het algemeen enkele dagen mild tot matig ziek. Sterfte komt zeer weinig voor en alleen in gecompliceerde gevallen. Miniatuurpaarden lijken gevoeliger te zijn dan andere rassen/typen.
Klinische symptomen:
- Koorts tot 40 °C
- Gebrek aan eetlust
- Depressie/Sloomheid
- Koliek
- Regelmatig gaan liggen
- Diarree (bij 10-20% van de gevallen)
- Laag aantal ontstekingscellen (mede afhankelijk van het stadium waarin onderzoek wordt verricht).
Complicaties kunnen in zeldzame gevallen voorkomen en leiden tot:
- Eiwitverlies
- Uitdroging
- Neurologische symptomen (zoals lethargie, depressie, verlies van lichaamscontrole) secundair aan een overmaat van ammoniak in het systeem
- Liggende geraken met onvermogen zelfstandig in de benen te komen
- Dood in zeldzame gevallen
Diagnose:
De diagnose wordt gesteld door een dierenarts die mestmonsters voor PCR onderzoek inzendt. Aangezien sommige paarden het ECoV maar gedurende korte periode/tijd uitscheiden via de mest, zijn sommige testen negatief, terwijl er toch sprake is van een infectie. Sinds kort bestaat er ook een serologische test, waarbij gekeken wordt of er een verhoging is van antilichaam specifieke titers tegen het ECoV. Vaak moet hiervoor een zogenoemde seroconversie worden aangetoond, waarbij er een significante stijging zichtbaar is in een 2e bloedmonster 3 weken later.
Behandeling:
De primaire behandeling is ondersteunende zorg op basis van de klinische symptomen. In ernstige gevallen kan het nodig zijn ziekenhuisopname voor IV-vloeistofbehandeling of behandeling voor secundaire infecties.
Prognose:
Goed. Blootstelling aan het virus kan tot een infectiegraad leiden van 85% binnen een koppel paarden. Echter de meesten daarvan tonen geen klinische symptomen. De mortaliteit is laag, maar kan in gecompliceerde gevallen voorkomen.
Preventie:
Er is geen vaccin om paarden te beschermen tegen ECoV infectie. De beste methode met betrekking tot preventie is het handhaven van hygiënische maatregelen in alle paardenfaciliteiten en het zorgvuldig verwijderen van mest, zodat er geen weiden, paddocks, stallen van andere paarden of drinkwater besmet kan worden. Bij het reinigen van oppervlakten die mogelijk verontreinigd zijn met uitwerpselen, moet het oppervlak eerst goed ontdaan worden van alle sporen van organische materiaal (stalbedding, mestresten, zand e.d.) alvorens te desinfecteren (bv. Halamid/Dettol)
Voorzorgsmaatregelen:
Elk paard met koorts en geen aanwijzingen voor ademhalingsaandoeningen kan een ECoV infectie hebben en het uitscheiden via de mest. Deze dieren moeten worden geïsoleerd door ze als laatste te voeren, te verzorgen en uit te mesten om daarmee mogelijke besmetting van andere dieren te voorkomen. Denk daarbij ook aan de risico’s van indirecte overdracht via materialen/kleding. Paarden die worden verplaatst van een stal waar ECoV voorkomt naar een nieuwe stal moeten gedurende 3 weken apart worden gehouden, waarbij directe of indirecte overdracht van het virus via de mest wordt voorkomen. Mest kan worden gecontroleerd via de zogenoemde PCR test alvorens paarden weer in nauw contact te brengen met andere (gezonde) paarden.